อาชญากรรมในอดีตโดยส่วนใหญ่จะปรากฎให้เห็นในรูปแบบของอาชญากรรมพื้นฐาน (Street Crime) เป็นอาชญากรรมที่พบเห็นโดยทั่วไป ไม่มีความสลับซับซ้อนของรูปแบบอาชญากรรม ผู้ประกอบอาชญากรรมมักมีจำนวนเพียงคนเดียว หรือแม้จะมีการรวมกลุ่มในการประกอบอาชญากรรมก็มีจำนวนไม่มากนัก เป็นผู้มีการศึกษาไม่สูงหรือเป็นผู้ที่ด้อยโอกาสในสังคมเป็นสำคัญ และไม่มีการใช้เทคโนโลยีขั้นสูงในการประกอบอาชญากรรม
ตัวอย่างของอาชญากรรมในอดีต ได้แก่ การชกชิง วิ่งราว ปล้น จี้ การทำร้ายร่างกาย การฆ่า การข่มขืน เป็นต้น
อาชญากรรมในปัจจุบันได้เปลี่ยนแปลงไป คือ มีความสลับซับซ้อนของการประกอบอาชญากรรมมากขึ้นมีลักษณะของอาชญากรรมขั้นสูง มีการรวมกลุ่มในลักษณะขององค์กรอาชญากรรมหรือเครือข่ายอาชญากรรมที่มีการข้ามชาติไปก่ออาชญากรรมมากขึ้น ตลอดจนความรุนแรงและผลกระทบของอาชญากรรมจะมีมากกว่าในอดีต นอกจากนี้อาชญากรรมในปัจจุบันมีการใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่โดยเฉพาะคอมพิวเตอร์ในการกระทำผิดมากขึ้น และผู้ประกอบอาชญากรรมอาจไม่ใช่ผู้ที่ไม่มีการศึกษาสูงหรือผู้ด้อยโอกาสทางสังคมอีกต่อไป ในบางครั้งอาจเป็นผู้ที่มีการศึกษาหรือมีโอกาสทางสังคมที่ดี อาทิ อาชญากรรมทางเศรษฐกิจ อาชญากรรมคอปกขาว เป็นต้น
สำหรับแนวโน้มของอาชญากรรมในอนาคต อาชญากรรมจะมีลักษณะไร้พรมแดนมากขึ้น จะมีการประกอบอาชญากรรมในลักษณะข้ามชาติ จะมีการรวมกลุ่มเป็นเครือข่ายอาชญากรรมมากขึ้น รูปแบบของอาชญากรรมจะมีความสลับซับซ้อนมีการใช้เทคโนโลยีขั้นสูงในการประกอบอาชญากรรม โดยก่อให้เกิดผลกระทบที่มีความเชื่อมโยงไปยังประเทศต่างทั่วโลก ซึ่งมีความจำเป็นต้องใช้ความร่วมมือกันระหว่างประเทศในการป้องกันและแก้ไขปัญหาอาชญากรรม